Tại khu vực trung tâm thành phố hiện có một số dự án dừng chủ trương thực hiện hoặc quy mô triển khai thực tế thu hẹp so với quy hoạch phê duyệt. Tuy nhiên, việc điều chỉnh quy hoạch dự án theo thực tế sử dụng đất lại chậm được thực hiện, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân và diện mạo đô thị.
Dự án tuyến đường 100m Lạch Tray - Hồ Đông có chủ trương dừng thực hiện sau nhiều năm.
Nhiều vướng mắc vì quy hoạch “treo”
Được UBND thành phố phê duyệt tại Quyết định số 1822/QĐ- UBND ngày 25/9/2007, Dự án đường Lạch Tray - Hồ Đông (thuộc địa bàn quận Hải An và Ngô Quyền cũ) có điểm đầu từ đường Đông Khê 2 đến đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng với chiều dài 5.761 m mặt cắt 100 m. Dự án sử dụng 107,18 ha đất với tổng mức đầu tư hơn 4.384 tỷ đồng, gồm tuyến đường trục chính 60,64ha, hai khu tái định cư 46,54ha; thực hiện trong giai đoạn 2008-2018. Sau 15 năm triển khai với tiến độ “rùa bò”, tháng 8/2022, UBND thành phố ban hành thông báo kết luận dừng vĩnh viễn dự án đầu tư xây dựng tuyến đường trục chính có mặt cắt ngang 100m Lạch Tray - Hồ Đông và đầu tư dự án mới thay thế cho dự án cũ theo hướng giảm quy mô mặt cắt tuyến đường xuống còn 35m, triển khai trong giai đoạn 2026-2030; dừng thực hiện các dự án Khu đô thị Lạch Tray - Hồ Đông được phê duyệt năm 2010.
Mặc dù Dự án đường 100 m Lạch Tray - Hồ Đông dừng thực hiện vĩnh viễn và điều chỉnh giảm quy mô, nhưng đến nay, hàng trăm hộ dân trong quy hoạch dự án thuộc các phường Ngô Quyền, Đông Hải vẫn sống cảnh tạm bợ do vướng quy hoạch “treo”. Nhà ở của nhiều gia đình đang xuống cấp, dột nát, muốn sửa chữa, xây mới, muốn chia tách đất cho người thân, chuyển nhượng quyền sử dụng đều không thể thực hiện được hoặc phải chấp nhận chuyển nhượng với giá thấp hơn giá thị trường. Không ít tổ chức, doanh nghiệp trong vùng dự án muốn thế chấp tài sản để vay vốn ngân hàng gặp nhiều khó khăn khi duyệt các thủ tục thế chấp. Giá trị tài sản được các tổ chức tín dụng đánh giá, cho vay rất thấp so với thực tế tài sản cùng khu vực nhưng không trong quy hoạch dự án.
Cách khu vực Dự án đường Lạch Tray - Hồ Đông không xa, Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Đông Khê 2 (nay là đường Lê Quang Đạo), phường Gia Viên cũng trong tình trạng chậm điều chỉnh quy hoạch. Theo Quyết định số 1754 ngày 18/10/2012 của UBND thành phố về việc phê duyệt quy hoạch chi tiết quy mô dự án 17,5 ha, thu hồi 1.019 thửa đất của các tổ chức và gia đình, cá nhân. Tuy nhiên, sau hơn 10 năm dự án quy hoạch “treo”, ngày 17/8/2021 UBND thành phố có quyết định về việc phê duyệt điều chỉnh quy mô dự án còn 8,5 ha, thu hồi 456 thửa đất của các tổ chức và hộ gia đình, cá nhân. Theo đó, chiều rộng nền đường giảm từ 35 m xuống còn 25m. Ông Lê Văn Thanh, ở tổ dân phố An Đà Nội 1, phường Gia Viên cho biết: “Tuyến đường hoàn thành, đưa vào sử dụng gần 3 năm nay, nhưng chưa điều chỉnh quy hoạch theo hiện trạng mới khiến các hộ dân còn lại trong khu vực thu hồi đất thực hiện dự án gặp khó khăn trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chuyển nhượng; không được xây sửa nhà để ổn định cuộc sống”.
Điều chỉnh quy hoạch theo hướng cập nhật mới
Ngoài 2 dự án trên, tại khu vực trung tâm thành phố hiện còn một số dự án quy mô lớn, chậm triển khai nhiều năm hoặc được điều chỉnh giảm quy mô để bảo đảm tính khả thi trong triển khai, nhưng chưa được điều chỉnh quy hoạch như: Dự án Khu đô thị mới ngã 5 - sân bay Cát Bi, dự án tuyến đường Hồ Sen - Cầu Rào 2… Các dự án này liên quan nhiều hộ dân có đất đang sử dụng trong chỉ giới quy hoạch. Việc chậm điều chỉnh các quy hoạch cập nhật theo hiện trạng thực tế gây cản trở, khó khăn rất lớn cho người dân. Chưa kể, điều này ảnh hưởng diện mạo đô thị. Thực tế, trên tuyến đường Lê Quang Đạo, Hồ Sen - Cầu Rào 2 hiện nay, mặc dù đường giao thông rộng đẹp, hạ tầng đồng bộ, nhưng hai bên còn nhiều công trình nhà ở của người dân lụp xụp, xuống cấp, tháo dỡ dở dang do chỉ thu hồi một phần diện tích. Nhiều thửa đất chéo méo, nhỏ hẹp nằm xen kẹt sau khi tuyến đường thi công trở thành nơi đổ trộm rác thải, gây mất mỹ quan đô thị, lãng phí giá trị…
Trước thực tế trên, mong mỏi bức thiết của người dân là thành phố sớm rà soát, xem xét lại tính khả thi quy hoạch các dự án tại khu vực trung tâm thành phố nhưng chậm triển khai. Tháng 6 vừa qua, thành phố phê duyệt Điều chỉnh quy hoạch Dự án Khu đô thị mới ngã 5 - sân bay Cát Bi, trong đó nội dung được người dân phấn khởi đón nhận là nhiều khu vực đất quy hoạch dự án được nghiên cứu đưa ra khỏi quy hoạch. Trên cơ sở đó, người dân có thể xây, sửa nhà ở cũng như thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, mua bán chuyển nhượng… Với nhiều dự án khác, việc điều chỉnh quy hoạch bảo đảm cập nhật, sát thực tế là vô cùng cần thiết.
Theo Viện Quy hoạch thành phố, hiện thành phố đang khẩn trương triển khai nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng quy hoạch tổng thể thành phố Hải Phòng sau hợp nhất. Đây cũng là cơ hội để phân bố lại các vùng phát triển, xem xét giá trị, hiệu quả, tính khả thi và mức độ cần thiết phải điều chỉnh quy hoạch những dự án tại khu vực trung tâm thành phố. Trên cơ sở quy hoạch chung, các quy hoạch phân khu 1/2000 được triển khai phải cụ thể hóa định hướng, mục tiêu phát triển, xem xét điều chỉnh theo hướng cập nhật mới hoặc bỏ quy hoạch dự án không còn phù hợp, đáp ứng nguyện vọng, bảo đảm ổn định đời sống người dân và khai thác giá trị tài nguyên đất phục vụ phát triển thành phố trong giai đoạn mới.