Để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào cuối năm 2026, trước tiên Bắc Ninh cần đạt được các tiêu chí đô thị loại I. Điều đó đòi hỏi Bắc Ninh phải vượt qua nhiều thách thức về quy hoạch, hạ tầng và phát triển kinh tế - xã hội.
Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Xây dựng đã triển khai lập đề án công nhận đô thị Bắc Ninh đạt tiêu chí đô thị loại I từ tháng 1 - 2025. Trong thời gian tới, Bắc Ninh sẽ tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng như lựa chọn nhà thầu tư vấn, lập và thẩm định đề án, báo cáo Bộ Xây dựng và trình Chính phủ phê duyệt. Dự kiến, đến trung tuần tháng 2 - 2026, Bắc Ninh sẽ chính thức được công nhận là đô thị loại I.
Rà soát theo quy định tại Nghị quyết 26/2022/UBTVQH15, vùng nội thị của đô thị Bắc Ninh gồm: Thành phố Bắc Ninh và thành phố Từ Sơn (2 đơn vị dự kiến trở thành quận); vùng ngoại thị gồm 6 đơn vị hành chính cấp huyện còn lại: Thị xã Quế Võ, thị xã Thuận Thành, huyện Tiên Du, Yên Phong, Gia Bình và Lương Tài. Về quy mô dân số, căn cứ theo tổng điều tra và mức tăng trung bình hằng năm của tỉnh khoảng 2%, dự kiến đến năm 2027 dân số toàn tỉnh khoảng 1,7 triệu người... Chấm điểm theo Nghị quyết số 26, Bắc Ninh đạt khoảng 77,36/100 điểm, tuy nhiên đô thị Bắc Ninh vẫn chưa đạt tiêu chí loại I do tiêu chí về kinh tế - xã hội chưa đủ điểm tối thiểu. Một số chỉ tiêu quan trọng như thu nhập bình quân đầu người, tốc độ tăng trưởng kinh tế và mật độ đường giao thông còn thấp hơn mức quy định. Các tiêu chí về hạ tầng kỹ thuật và môi trường đô thị như: Tỷ lệ đất giao thông, công trình thể thao, nhà tang lễ, diện tích cây xanh, hay số lượng dự án cải tạo chỉnh trang đô thị cũng chưa đạt yêu cầu...
.jpg)
Khu đô thị phía Tây Bắc thành phố Bắc Ninh đang được đầu tư mạnh về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội.
Ngoài ra, trong quá trình triển khai, ngành chức năng còn vướng mắc về công tác quy hoạch. Cụ thể, Quy hoạch chung đô thị Bắc Ninh đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, phạm vi gồm 5/8 đơn vị hành chính (chưa lập cho phạm vi toàn tỉnh). Do vậy, cần làm rõ việc có phải lập Quy hoạch chung phạm vi toàn tỉnh (8/8 đơn vị hành chính) để làm cơ sở lập Chương trình Phát triển đô thị toàn tỉnh và đề án công nhận đô thị loại I hay không…Hơn nữa, theo lộ trình trước đây, tỉnh Bắc Ninh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Tuy nhiên, hiện nay định hướng tỉnh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào cuối năm 2026 (rút ngắn 4 năm) nên gặp một số khó khăn về thời gian để đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; thời gian hoàn thiện Chương trình phát triển đô thị Tiên Du, Yên Phong, đề án đề nghị công nhận đô thị loại III và đề án thành lập thành thành phố bị rút ngắn…
Để khắc phục những hạn chế trên, tỉnh Bắc Ninh đưa ra nhiều giải pháp chiến lược. Về quy hoạch, khi được Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho phép điều chỉnh thì các nội dung như: Phạm vi các đô thị, phạm vi nội thành nội thị của đô thị loại I, các chỉ tiêu của từng đô thị, kế hoạch nâng loại đô thị… sẽ được cập nhật vào Quy hoạch tỉnh điều chỉnh. Đối với các tiêu chí chưa đạt điểm, tỉnh chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, tăng thu nhập bình quân đầu người; sớm đầu tư các công trình để hoàn thiện các tiêu chuẩn còn thiếu…Ngoài ra, Sở Xây dựng đề xuất với UBND tỉnh thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua chính sách thu hút đầu tư vào các Khu công nghiệp lớn như: VSIP II, Yên Phong II-C, Quế Võ III…; đẩy mạnh phát triển thương mại, dịch vụ, công nghệ cao. Cải thiện hạ tầng giao thông, đầu tư các tuyến đường liên huyện, liên vùng để nâng cao tiêu chí giao thông và mật độ đường cống thoát nước. Tăng cường tiện ích đô thị, xây dựng các khu đô thị mới với thiết kế xanh, thông minh; mở rộng công viên, vườn hoa công cộng để nâng cao chất lượng sống của người dân. Đồng thời, cải thiện các tiêu chí về môi trường và xã hội với việc đầu tư thêm cơ sở nhà tang lễ, sân vận động, cung thiếu nhi, hệ thống thoát nước và chiếu sáng đô thị.
Dù còn nhiều khó khăn, song với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của người dân, Bắc Ninh đang từng bước khẳng định vị thế của mình trong lộ trình trở thành đô thị loại I và tiến tới mục tiêu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào cuối năm 2026. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt hành chính mà còn là cơ hội để Bắc Ninh phát triển mạnh mẽ hơn, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.