Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến việc hỗ trợ cho các đối tượng chính sách, có khó khăn cải thiện chỗ ở. Trong những năm qua, đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ đầu tư xây dựng, cải thiện nhà ở cho các đối tượng chính sách được ban hành. Trong đó, đã có nhiều chính sách hỗ trợ về nhà ở cho các hộ gia đình nghèo tại khu vực nông thôn, cụ thể như:
Quyết định 173/2001/QĐ-TTg ngày 06/11/2001 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2001-2005, trong đó có nội dung xây dựng cụm, tuyến dân cư và hỗ trợ người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long xây dựng nhà ở vượt lũ - Giai đoạn 1; Quyết định số 1151/QĐ-TTg ngày 26/8/2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt bổ sung các dự án đầu tư thuộc Chương trình xây dựng cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long - Giai đoạn 2. Trong đó, Nhà nước đầu tư từ nguồn vốn ngân sách để tôn nền, đắp bờ bao, xây dựng hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; các hộ dân được vay vốn ưu đãi để mua nền nhà và nhà ở trả chậm. Đến nay, trong cả giai đoạn 1 và giai đoạn 2 của Chương trình đã có trên 110.000 hộ gia đình thuộc các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long được vay vốn hỗ trợ xây dựng nhà ở trong các cụm, tuyến dân cư vượt lũ.
Quyết định số 167/2008/QĐ-TTg ngày 12/12/2008 của Thủ tướng Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở. Trong đó, các hộ nghèo tại khu vực nông thôn có khó khăn về nhà ở sẽ được hỗ trợ và vay vốn ưu đãi để cải thiện về chỗ ở. Đến nay, đã có trên 520.000 hộ nghèo thuộc khu vực nông thôn trên cả nước được hỗ trợ, vay vốn và hoàn thành xây dựng nhà ở. Bộ Xây dựng đang trình Thủ tướng Chính phủ để cho phép tiếp tục triển khai Chương trình hỗ trợ hộ nghèo khu vực nông thôn về nhà ở - Giai đoạn 2. Trong đó, từ nay đến năm 2015 thực hiện hỗ trợ khoảng trên 500.000 hộ nghèo theo chuẩn nghèo mới, cơ bản giải quyết nhà ở cho các hộ nghèo khu vực nông thôn trên cả nước.
Quyết định 716/QĐ-TTg ngày 14/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai thí điểm giải pháp hỗ trợ hộ nghèo nâng cao điều kiện an toàn chỗ ở, ứng phó với lũ, lụt vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung. Trong đó, thực hiện thí điểm hỗ trợ cho 700 hộ nghèo thuộc 07 tỉnh khu vực miền Trung xây dựng chòi tránh lũ; ngoài nguồn vốn tự huy động, các hộ gia đình cũng được hỗ trợ 10 triệu đồng và cho vay với lãi suất ưu đãi 10 triệu đồng. Đến nay, đã có 700 hộ được hỗ trợ, vay vốn và hoàn thành xây dựng chòi tránh lũ theo Chương trình. Trên cơ sở kết quả triển khai thí điểm, Bộ Xây dựng đang trình Thủ tướng Chính phủ cho triển khai diện rộng để thực hiện hỗ trợ cho khoảng 60.000 hộ nghèo khu vực miền Trung xây dựng chòi tránh lũ.
Trong hầu hết các Chương trình hỗ trợ về nhà ở cho các hộ nghèo tại khu vực nông thôn nêu trên, các hộ gia đình ngoài việc được hỗ trợ từ nguồn vốn ngân sách nhà nước còn được cho vay với lãi suất ưu đãi từ 0-3%/năm, thời gian trả nợ là 10 năm, thời gian ân hạn là 5 năm để tạo lập, cải tạo nhà ở.
Ngoài ra, trong thời gian qua cũng có nhiều cơ chế, chính sách để hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị được ban hành như: Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 20/4/2009 về một số cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo và nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp tập trung, người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị; Quyết định số 66/2009/QĐ-TTg ngày 24/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ ban hành một số cơ chế chính sách phát triển nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp thuê; Quyết định số 67/2009/QĐ-TTg ngày 24/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ ban hành một số cơ chế chính sách phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị.
Trên cơ sở đó, Bộ Xây dựng và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang phối hợp chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện việc cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 07/01/2013 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu. Trong đó, việc cho vay được triển khai tại các địa phương trên cả nước, đối tượng được vay hỗ trợ nhà ở là các doanh nghiệp, chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang dự án nhà ở xã hội và các đối tượng là cá nhân mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội hoặc mua, thuê nhà ở thương mại có diện tích nhỏ hơn 70m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2.
Có thể nói, bằng các cơ chế, chính sách đã ban hành, thông qua việc hỗ trợ từ ngân sách kết hợp với cho vay với lãi suất ưu đãi, Nhà nước đã có sự quan tâm và giải quyết hiệu quả việc hỗ trợ cải thiện nhà ở cho hộ gia đình chính sách, hộ nghèo khu vực nông thôn, người thu nhập thấp tại khu vực đô thị, công nhân, lao động tại các khu công nghiệp tập trung...trên cả nước.
Thực hiện Quyết định số 2127/QĐ-TTg ngày 30/11/2011 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu, trình Chính phủ ban hành và hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ, cho vay để cải thiện về nhà ở cho 08 nhóm đối tượng bao gồm: người có công với cách mạng; người nghèo ở khu vực nông thôn; người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị; cán bộ, công chức, viên chức, nhân sĩ, trí thức, văn nghệ sĩ; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân; công nhân lao động tại các khu công nghiệp; sinh viên, học sinh các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề và nhóm đối tượng xã hội đặc biệt khó khăn (người tàn tật, người già không nơi nương tựa...).
Trung tâm Thông tin
Nguồn: Công văn 1359/BXD-QLN.