Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, với tầm nhìn chiến lược trong thời đại Cách mạng Công nghiệp 4.0, Đảng và Nhà nước ta đã kiên định mục tiêu đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển hướng sang phát triển xanh, thông minh và bền vững. Do đó, năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025, định hướng đến năm 2030”, đặt dấu mốc đầu tiên cho phát triển đô thị thông minh bền vững trên cả nước.
“Hiện nay, nhận thức về sự cần thiết phát triển đô thị thông minh đã được thống nhất từ Trung ương tới địa phương. Trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh như một nội dung then chốt trong tiến trình phát triển đất nước” - Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh.
Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, Hội nghị Tổng kết Đề án “Phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025, định hướng đến năm 2030” là dịp quan trọng để nhìn lại chặng đường vừa qua, đánh giá toàn diện cách tiếp cận của chúng ta với nhiệm vụ xây dựng, phát triển đô thị thông minh, vì vậy các đại biểu cần tích cực trao đổi, thảo luận cởi mở, thẳng thắn và trách nhiệm, qua đó đánh giá đúng thực trạng, nhận diện rõ các điểm nghẽn và nguyên nhân, từ đó đề xuất định hướng phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam cho giai đoạn tiếp theo phù hợp với bối cảnh phát triển mới của đất nước.
.jpg)
Bộ trưởng Trần Hồng Minh phát biểu tại Hội nghị
Trinh bày Báo cáo Tổng kết Đề án Phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025, định hướng đến năm 2030 (Đề án), Cục trưởng Cục Phát triển đô thị Trần Quốc Thái nhấn mạnh các nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu được Đề án đưa ra, đồng thời cho biết, thực hiện nhiệm vụ Cơ quan thường trực của Đề án, Bộ Xây dựng đã ban hành kế hoạch triển khai Đề án; kế hoạch thực hiện chuyển đổi số; kế hoạch triển khai các nhiệm vụ thực hiện Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 tại Bộ Xây dựng; rà soát xây dựng, cập nhật khung kiến trúc số Bộ Xây dựng, phiên bản 4.0 dựa theo khung kiến trúc Chính phủ số Việt Nam 4.0 do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành; tham mưu trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và trình Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW, cụ thể hóa các nội dung nhiệm vụ về xây dựng và phát triển đô thị thông minh; tham mưu ban hành Luật Đường bộ 2024, trong đó đã quy định về giao thông thông minh.
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng tham mưu lồng ghép yếu tố phát triển đô thị thông minh vào Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 ngày 21/9/2022 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị; Luật Xây dựng, các thông tư, nghị định hướng dẫn liên quan; hoàn thiện các quy định liên quan đến việc xây dựng cơ sở dữ liệu và cung cấp thông tin về quy hoạch đô thị và nông thôn, quy định chi tiết về yêu cầu kỹ thuật, định dạng dữ liệu điện tử của cơ sở dữ liệu quy hoạch đô thị và nông thôn tại Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn và Thông tư hướng dẫn.
Bộ Xây dựng tích cực nghiên cứu ứng dụng mô hình thông tin công trình BIM, đã thực hiện các công tác nâng cao nhận thức và khuyến khích áp dụng BIM, hỗ trợ các dự án áp dụng thí điểm BIM, đã ban hành 2 tiêu chuẩn BIM (kèm hướng dẫn); nghiên cứu ứng dụng BIM trong các dự án đầu tư xây dựng công trình đô thị; hỗ trợ các dự án áp dụng thí điểm BIM); đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Lộ trình áp dụng Mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng; triển khai Điều chỉnh định hướng phát triển cấp, thoát nước đô thị và khu công nghiệp Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050, theo đó đã thúc đẩy phát triển và quản lý, vận hành hệ thống cấp, thoát nước thông minh tại các đô thị ở Việt Nam.
Cục trưởng Trần Quốc Thái báo cáo tại Hội nghị
Trong khi đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, quy định về chia sẻ dữ liệu công cộng, điện toán đám mây và dùng chung hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông trong đô thị thông minh; hướng dẫn mô hình tổng thể, yêu cầu chức năng, tính năng của Trung tâm giám sát, điều hành thông minh cấp tỉnh, cấp bộ (phiên bản 1.0); tham mưu Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW; tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 193/2025/QH15 ngày 19/02/2025 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; phê duyệt Đề án bảo đảm an toàn thông tin cho đô thị thông minh giai đoạn 2022 - 2025; công bố Bộ chỉ số đô thị thông minh Việt Nam giai đoạn đến năm 2025 (phiên bản 1.0); ban hành Khung tham chiếu ICT phát triển đô thị thông minh (phiên bản 1.0); hướng dẫn các địa phương xây dựng Kiến trúc ICT phát triển đô thị thông minh theo Khung tham chiếu đã ban hành.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phê duyệt Chương trình chuyển đổi số tài nguyên và môi trường đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; Bộ Công an đã triển khai Đề án “Phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030; Bộ Công thương đã ban hành Quyết định số 2199/QĐ-BCT ngày 19/8/2020 để thực hiện các nhiệm vụ được phân công triển khai Đề án; trên cả nước có 26 tỉnh, thành phố (sau sáp nhập) phê duyệt đề án, kế hoạch trên quy mô toàn tỉnh hoặc phê duyệt đề án, kế hoạch cho các đô thị ưu tiên; Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản triển khai thực hiện trong lĩnh vực chuyển đổi số ngành Y tế; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã phê duyệt Đề án “Ứng dụng công nghệ của công nghiệp 4.0 để phát triển du lịch thông minh, thúc đẩy du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn”…
Để triển khai đô thị thông minh, nhiều địa phương đã ban hành Kiến trúc ICT phát triển đô thị thông minh; một số địa phương ban hành Bộ chỉ số (KPI) giám sát, đo lường quá trình xây dựng và phát triển đô thị thông minh; xây dựng và ban hành chương trình/dự án phát triển đô thị thông minh, trong đó bao gồm các nội dung thí điểm như xây dựng hệ thống GIS, trung tâm IOC và các ứng dụng đô thị thông minh.
Có thể khẳng định, đến nay, sau gần 7 năm triển khai, Đề án đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần đưa ra những nội dung cơ bản phù hợp với phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam bao gồm Quy hoạch đô thị thông minh; xây dựng và quản lý đô thị thông minh; cung cấp các tiện ích đô thị thông minh cho các tổ chức, cá nhân trong đô thị với Cơ sở nền tảng là Hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị và hệ thống hạ tầng ICT; nhiều địa phương đã ban hành và tổ chức triển khai đề án hoặc kế hoạch phát triển đô thị thông minh với những cách làm linh hoạt, sáng tạo, đặc biệt là dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân ngày càng hiệu quả.
Bên cạnh những kết quả quan trọng, tích cực, trong quá trình triển khai, thực hiện Đề án cũng gặp phải một số khó khăn, vướng mắc về thể chế, dữ liệu, nguồn nhân lực; ngoài ra việc liên kết, kết nối tư nhân, chia sẻ kinh nghiệm, sự tham gia của các thành phần kinh tế trong xây dựng đô thị thông minh còn hạn chế.
.jpg)
Toàn cảnh Hội nghị
Kế thừa các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện Đề án và những kinh nghiệm trong nước cũng như quốc tế, trong bối cảnh mới, Bộ Xây dựng đề xuất các nhóm nhiệm vụ giải pháp chủ yếu cho giai đoạn 2025 - 2030 như sau: đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống pháp luật, hoàn thiện các mô hình, kiến trúc hệ thống dữ liệu, công nghệ, cơ sở hạ tầng, tiêu chuẩn, quy chuẩn của các lĩnh vực hỗ trợ phát triển đô thị thông minh, có sự phối hợp, liên thông, chia sẻ dữ liệu; nghiên cứu tích hợp hệ thống thông tin địa lý (GIS) và viễn thám với hệ thống thông tin công trình (BIM), ứng dụng AI và các công nghệ mới vào phân tích hỗ trợ hoạch định chính sách; nâng cấp Bộ tiêu chí đô thị thông minh; xây dựng cơ sở dữ liệu đô thị dùng chung; lấy người dân làm trung tâm, đẩy mạnh cung cấp các dịch vụ đô thị thông minh thiết yếu, khuyến khích người dân tham gia quản trị, góp ý chính sách và giám sát chất lượng phục vụ;
Đồng thời phát triển nguồn nhân lực quản lý đô thị thông minh thông qua tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ, công chức, viên chức và phổ cập kỹ năng số cho người dân, hình thành lực lượng công dân số thích ứng với chuyển đổi số; đổi mới mô hình quản trị đô thị, tăng cường ứng dụng dữ liệu, công nghệ trong điều hành; xây dựng chính quyền số đô thị, phát triển mô hình đô thị đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tranh thủ nguồn lực bên ngoài để phát triển đô thị thông minh, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, các giải pháp đổi mới sáng tạo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực phát triển đô thị thông minh; đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển đô thị thông minh, hoàn thiện cơ chế huy động nguồn lực xã hội hóa, khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp, khu vực tư nhân nghiên cứu phát triển khoa học công nghệ.
Tại hội nghị, các chuyên gia, diễn giả đến từ các bộ, ngành Trung ương, Hội đồng Tư vấn Ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW; Tập đoàn VNPT; Tập đoàn VIETEL; Tập đoàn FPT; Tập đoàn S-GROUP; Sở Xây dựng các địa phương đã trình bày nhiều tham luận làm rõ hơn chủ đề của Hội nghị về: Phát triển đô thị thông minh và chuyển đổi số trong tình hình mới; Phát huy thế mạnh và giải quyết các vấn đề của đô thị thông qua phát triển đô thị thông minh; Phát triển đô thị thông minh hướng tới lấy người dân làm trung tâm; Bối cảnh phát triển đô thị thông minh, định hướng quản lý và trọng tâm phát triển trong thời gian tới; Dữ liệu số và công nghệ số - trụ cột nền tảng phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam; Vai trò của doanh nghiệp công nghệ trong kiến tạo hệ sinh thái đô thị thông minh bền vững; Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong mô hình thành phố thông minh hiện đại.