Ngày 22/6/2021, Hội đồng Tư vấn Bộ Xây dựng họp đánh giá nghiệm thu Nhiệm vụ khoa học và công nghệ trọng điểm cấp Bộ “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ bản đồ 3D trong quy hoạch đô thị”. Nhiệm vụ do nhóm nghiên cứu thuộc Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia thực hiện. Vụ trưởng Vụ Quy hoạch kiến trúc Trần Thu Hằng - Chủ tịch Hội đồng, chủ trì cuộc họp.
Báo cáo với Hội đồng, thay mặt nhóm nghiên cứu, ThS. Nguyễn Hoàng Ánh cho biết: Trong lập quy hoạch đô thị, bản đồ 2D có ưu điểm là tính khái quát hóa cao, thể hiện được những thông tin mà mắt thường không nhìn thấy được, có khả năng ghi nhận và hệ thống hóa tri thức; đặc biệt có thể làm rõ các quy luật không gian của khu vực lập quy hoạch, từ đó hỗ trợ các nhà quản lý trong quá trình ra quyết định, lập quy hoạch đô thị. Tuy nhiên, bản đồ 2D có một số hạn chế trong việc thực hiện các thông tin trực quan, đòi hỏi nhiều chi phí để cập nhật nội dung thông tin vào bản đồ.
Qua nghiên cứu và tìm hiểu quá trình phát triển công nghệ và các công trình nghiên cứu của thế giới, nhóm nghiên cứu nhận thấy một số nước phát triển đã bước đầu nghiên cứu và ứng dụng thành công bản đồ 3D trong nghiên cứu quy hoạch và quản lý đô thị. Ở Việt Nam, tuy đã được một số cơ quan, đơn vị quan tâm nghiên cứu về 3D GIS cho công tác mô hình hóa bề mặt và định hướng quy hoạch không gian, song việc nghiên cứu còn mang tính nhỏ lẻ, dữ liệu thô sơ, chưa đi sâu vào mô hình hóa chi tiết các đối tượng trên bề mặt...
Do đó, để đẩy nhanh việc ứng dụng bản đồ 3D trong công tác quy hoạch và quản lý đô thị Việt Nam, cần nghiên cứu có hệ thống về cơ sở khoa học của công nghệ và đề xuất quy trình xây dựng bản đồ 3D phù hợp với điều kiện thực tiễn, đồng thời nghiên cứu ứng dụng thử nghiệm xây dựng bản đồ 3D trong thiết kế, quy hoạch một khu vực hay một phân khu đô thị cụ thể của Việt Nam.
Theo nhóm nghiên cứu, với những phát triển của công nghệ hiện nay, bản đồ 3D, đặc biệt bản đồ 3D GIS là công cụ có nhiều tính năng, ưu điểm có thể ứng dụng trong công tác quy hoạch đô thị ở tất cả các khâu như thiết kế dự án, xây dựng bản đồ quy hoạch, thẩm định quy hoạch, phê duyệt quy hoạch. Một trong những phương pháp đang được áp dụng rộng rãi và mang lại hiệu quả trong việc lập bản đồ 3D hiện nay là sử dụng dữ liệu UAV, dữ liệu vệ tinh độ phân giải cao và siêu, hoặc kết hợp với dữ liệu quét lidar và ảnh viễn thám radar.
Mô hình 3D với kỹ thuật hiển thị hiện đại cho phép quan sát đối tượng trực quan từ nhiều phía và cho phép mô phỏng, thực hiện nhiều tính toán phức tạp. Đồng thời, mô hình này cũng cho phép đánh giá mối tương quan mặt bằng và độ cao giữa các công trình xây dựng, tầm nhìn từ một điểm cho trước, mô phỏng hướng gió, ô nhiễm tiếng ồn trong thành phố. Mô hình 3D là mô hình trực quan giúp phân tích, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch và quản lý đô thị được nhanh chóng và chính xác, là công cụ quản lý quyền sở hữu bất động sản không chỉ trong mặt phẳng nằm ngang mà cả trong mặt phẳng thẳng đứng.
Bên cạnh việc hoàn thành các yêu cầu theo đề cương được phê duyệt, nhóm nghiên cứu cũng kiến nghị cần nghiên cứu, xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật về quy trình, quy phạm, quy định kỹ thuật về xây dựng bản đồ 3D; nghiên cứu phát triển thêm công cụ xây dựng, phân tích và hiển thị bản đồ 3D dựa trên công nghệ WebGis để đưa thành mô hình thành phố ảo 3D.
Tại cuộc họp, Hội đồng Tư vấn Bộ Xây dựng đánh giá cao nỗ lực, sự chuyên nghiệp, nghiêm túc của nhóm nghiên cứu trong quá trình thực hiện Nhiệm vụ. Báo cáo tổng kết có lượng thông tin phong phú, đa dạng, tổng quan được tình hình bản đồ 2D phục vụ công tác lập quy hoạch đô thị hiện nay, đề xuất quy trình kỹ thuật, yêu cầu nội dung sản phẩm 3D, triển khai thí điểm xây dựng bản đồ 3D, ứng dụng lập quy hoạch phân khu phường Minh Tân (thành phố Yên Bái), đồng thời đưa ra những đề xuất có tính khả thi.
Các thành viên Hội đồng cũng đóng góp một số ý kiến giúp nhóm nghiên cứu xem xét, bổ sung, chỉnh sửa nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng báo cáo tổng kết và các sản phẩm Nhiệm vụ, như: cần làm rõ hơn ưu, nhược điểm của bản đồ 2D cũng như tính ưu việt của bản đồ 3D (so với bản đồ 2D) trong công tác quy hoạch đô thị; đưa ra những đề xuất cụ thể hơn về cơ chế chính sách liên quan đến việc triển khai, ứng dụng bản đồ 3D trong quy hoạch đô thị; biên tập nội dung báo cáo hợp lý hơn...
Hội đồng Tư vấn Bộ Xây dựng nhất trí nghiệm thu Nhiệm vụ khoa học công nghệ do Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia thực hiện, với kết quả đạt loại Khá.